Satın alma yapılacak ürünler için istenen fiyata ulaşmak ve karşılıklı yapılan görüşmelerde hakimiyet satın alma profesyonelinin elindedir. Ürünler, standartlar, maliyet unsurları, miktar ve hacimler ile tedarikçi tercihinin alıcı tasarrufunda olması pazarlık gücünü artırır ve satın almada istenilen fiyatın elde edilmesine yardımcı olur.
Sektör bazında maddeler ve süreçler farklılık gösterebilir. Örneğin, gıda sanayi, tarım ürünleri, otomotiv, elektronik, inşaat gibi her sektörün kendi iç dinamiklerindeki farklılıklar satın alma süreçlerinin de farklılaşmasını sağlayabilir. Bununla birlikte satın alma süreçlerinde, özellikle pazarlık ve müzakere aşamasında hiç de azımsanmayacak derecede ortak noktalar olduğu da aşikâr.
Planlama, satın alma kararları ve pazarlık müzakerelerinde en önemli unsur hiç kuşkusuz insan faktörü. Stratejik ve taktik pazarlık safhalarında yetkin personelin olması firmaya büyük katkı sağlar. Personelin, ürünleri ve süreçleri çok iyi bilmesi gerekir. Akademik geçmişe sahip olan her personel aynı zamanda kendi kriterleri ve karakterlerine göre firmalar tarafından da eğitilmelidir.
Satın alma sürecinde firmanın avantaj sağlamasında firma içi eğitimler büyük fark yaratabilir zira tedarikçinin, sattığı ürünün tüm inceliklerine ve detaylarına hakimiyeti düşünüldüğünde satın alacak kişi ve firmanın satış sürecinde yanılgılara düşmemesi için ürün hakkında en az tedarikçi kadar bilgi ve donanıma sahip olması önem arz eder.
Sözleşme sürecinin tamamlanması ve her hususun taahhüt altına alınmasının ardından, operasyon aşamasında taahhüt edilen her maddenin sistem içine alınması gereklidir.
Artık işin anlatımı bitmiş, süreçler ve standartlar belirlenmiş, taahhütler yapılmış uygulamaya geçilmiştir. Yani sistemin kontrolü ve ölçümlenmesine başlanmıştır. İşte tam da bu noktada yetkin ve donanımlı personel devreye giriyor.
Planlamadan sorumlu profesyonellerin kontrol ve ölçümleme tarafındaki başarısıyla ekibin başarısı doğru orantılıdır ancak yine de performans değerlendirmesi için her firmanın kendi kriterleri olabilmekte.
Bu doğrultuda, ürünler ile ilgili tüm süreçler ve maliyet unsurları hakkında geniş bir bilgi ve takip sistemine ihtiyaç duyulur.
Örneğin, gıda sektörü özelinde miktar ya da hacim satın alma sürecinin en önemli müzakere maddelerindendir. Süreklilik ve yapılabilirlik arz eden miktarlar tüm tedarikçiler için makbul iş birliğini ifade eder. Dolayısıyla, hacim ve süreçlere hakim olan müzakereciler önemli bir avantaja sahip olur. Ürünlerin tamamı tek tedarikçiden alınabileceği gibi birden fazla tedarikçiye bölüştürerek alım yapılması, tedarikçi tercihinin alıcı tarafta olduğu kanısını pekiştireceği için önemli bir mesaj ve kozdur.
Bu doğrultuda bir diğer önde gelen unsur da tedarikçi kabiliyetleri ve sürekliliğidir zira ürünleri satın alma amacı, kullanım (sarf) veya pazarlama (satış) olabilir fakat her halükarda tüketici/müşteri profiline göre ihtiyaç ve miktar planlaması yapılması gerekir.
Dolayısıyla, standartlar ve maliyet süreçleri, her aşamada yapılabilirliği konusunda onaylanarak taahhüt altına alınmalıdır. Satın alma fiyatına etkisi olacak hususlar sözleşmede mutlaka bulunmalıdır. Ortaya çıkan olumlu ve olumsuz unsurların nasıl tolere edileceği veya reddi halinde sözleşmeye bağlı cezai şartların uygulaması, tedarikçi ilişkilerini ve temin süreçlerini etkiler. Unutulmaması gerekir ki, sözleşmenin uygulanabilir olması ürün temininin sürekliliğini de uzatır.
Sonuç olarak, satın alma sürecinde istenilen fiyata ulaşmak için öncelikle, eğitimli, yetkin personel istihdam edilmeli ve ek olarak doğru bir sistem kurularak eksiksiz yürütülmelidir. Ürünün, tedarikçiden temin anından başlayarak tüketiciye ulaştığı ana kadarki her aşamasının ve her çabanın tek hedefi; tedarikçi, firma ve son kullanıcı olan tüketicinin mutluluğudur.
Merhaba,
Satın alma ve satış profesyonelleri için Taahhüt Blog yayında! Ticaret, stratejik satın alma ve e-ihale dünyasından bilgiler, yenilikler, haberler ile sizinleyiz.
E-satınalmada Talep Oluşturma ve Teklif Toplama
DEVAMINI OKUMerhaba,
Satın alma ve satış profesyonelleri için Taahhüt Blog yayında! Ticaret, stratejik satın alma ve e-ihale dünyasından bilgiler, yenilikler, haberler ile sizinleyiz.
Satın Almanın 3 Halkası: RFI, RFP ve RFQ
DEVAMINI OKU